Overal waar we kijken, schittert de complexe magie van de natuur voor onze ogen.
Vincent van Gogh
Kinderen zien magie omdat ze ernaar zoeken.
"En bovenal, kijk met glinsterende ogen naar de hele wereld om je heen, want de grootste geheimen zijn altijd verborgen op de meest onwaarschijnlijke plaatsen. Wie niet in magie gelooft, zal het nooit vinden."
In het magische universum zijn er geen toevalligheden en ongelukken. Er gebeurt niets tenzij iemand wil dat het gebeurt.
Noorderlicht boven Krakeslottet, eiland Senja, noord-Noorwegen, 2017. Foto: Filip Van Kerckhoven
Beste lezers en volgers van A Biosphere Project,
Vorige week had ik het over magie, en hoe we anders zouden kunnen denken over magie.
Magie als fundamenteel aspect van ons leven, van jouw leven en mijn leven. “Magie als deel van de kern van het bestaan, en als een andere mogelijke leidraad voor onze keuzes, onze groei als mensen, onze relatie tot onze wereld en tot het ruimere organisme waar we deel van uitmaken, onze biosfeer.”
We zijn niet gewend er zo over te denken. En uiteindelijk gaat het ook niet over denken, maar is magie in de eerste plaats een ervaring. Zolang het een mentaal concept is in ons hoofd, zal het ons niet raken of er niet in slagen om onze perceptie van de wereld te veranderen.
Maar denken kan een eerste stap zijn. Als we in ons denken al meer openheid creëren naar het wonderlijke, het mysterie, en het magische, dan is er ook meer kans dat we magie gaan ervaren. Zoals het citaat van Christopher Moore aan het begin van deze mijmering heel mooi stelt: kinderen zien magie omdat er ernaar zoeken.
Dat is een heel belangrijke vaststelling. Als we de openheid missen om het mysterie, het wonder en de magie toe te laten, zal er niet veel gebeuren op dat vlak. Dan kan de natuur ons teken na teken geven en onze aandacht proberen trekken met allerlei synchroniciteit en ‘toeval’, met het ene wonderlijke grootse uitzicht na het andere prachtige detail, als we niet open staan voor het wonder en we niet zoeken naar magie, dan zullen we het ook niet merken, niet ervaren. De bril die we dragen en die bestaat uit onze ideeën, overtuigingen, concepten, oordelen en verwachtingen, kan onze waarneming doen vernauwen en krimpen tot er amper iets doordringt van de onwaarschijnlijke pracht van de wereld waar wij deel van uitmaken. En dat geldt overigens ook voor onze waarneming van onszélf: ons innerlijke landschap, onze gewaarwordingen van ons eigen bewustzijn, de ruimte van energie die ons bewustzijn is... als we geen ruimte creëren voor aandacht en stilte en oplettendheid voor onze eigen kern van gewaarzijn, die uiteindelijk even wonderlijk, mysterieus en magisch is als de ‘buitenwereld’, dan zal veel of alles van onze eigen innerlijk universum ontsnappen aan onze aandacht en verloren gaan in de maalstroom van drukke bezigheden, afleidingen, angsten en zorgen, fixaties en neuroses.
De ontdekkingstocht naar het zien en herkennen en ervaren van magie verloopt tegelijkertijd doorheen onze aandacht voor de buitenwereld als doorheen onze aandacht voor de binnenwereld.
En de stelling die ik verder wil verkennen in deze blog en in de toekomst in het fotografische reisproject, is deze: zonder een hernieuwde gronding in het magische van de wereld, zullen we er niet in slagen om van koers te veranderen en onze planeet en onszelf te redden. De uitnodiging is deze: dat we terug verliefd worden op de wereld, eerder dan deze te zien als een verzameling grondstoffen en een systeem dat ons moet dienen en dat we naar hartelust kunnen manipuleren. Dat we terug gaan denken over de wereld als ‘minnaar’ en als ‘zelf’, zoals Joanna Macy zo mooi aangaf met de titel van haar meesterwerk ‘World as Lover, World as Self’. En het is waarschijnlijk een understatement dat we nog een hele weg te gaan hebben op die reis.
Maar daar ga ik het nu niet verder over hebben, ik had beloofd een ervaring van magie in mijn eigen leven te delen.
Iedereen ervaart magie in het leven, en we kunnen magie ervaren op buitengewone plaatsen, buitengewone momenten en bij buitengewone ontmoetingen, maar we kunnen magie ook ervaren in situaties die schijnbaar doodgewoon zijn. Want bij nader toezien zijn er geen gewone momenten, geen gewone plaatsen en geen gewone mensen. Alles is buitengewoon, altijd.
Toch zijn er ook buitengewone dingen die nog net wat buitengewoner zijn dan andere, en zal ik eerst een ervaring delen die zich afspeelde op een meer dan buitengewone plaats: het hoge noorden van Noorwegen.
In februari en maart van 2017 bracht ik drie weken door in Krakeslottet, een cultureel centrum en residentie voor kunstenaars op het afgelegen en dunbevolkte eiland Senja, zo’n vierhonderd kilometer boven de poolcirkel. Ik schreef ook al over dit verblijf in de blog post ‘Krakeslottet’.
Zoals ik beschreef in die post heeft dit verblijf heeft een grote rol gespeeld in mijn verandering van levensweg, en dat had alles te maken met de magie die ik daar ervaren heb.
Soms is er wat meer dan gemiddelde magie nodig om doorheen onze verdedigingslinies te breken en doorheen onze gewoontes en vastgeroeste patronen heen iets in ons te raken op een manier die geen terugweg openlaat. En in het hoge noorden kreeg ik de volle laag van zo’n magie, een dosis die nog steeds doorheen mijn systeem ademt en beweegt, en de energie waarvan mijn hele wezen nog steeds voedt, ook nu nog, zeven jaar later.
Mijn verblijf was een residentie als kunstenaar: ik ging er tekenen, fotograferen en schrijven, in de afzondering van de arctische winter op een afgelegen eiland.
Krakeslottet is een oude visserijbasis, een houten gebouw deels gebouwd op palen boven de ruige Noordelijke Ijszee, en deels op een kleine rots een eindje van het strand van Bøvaer, een gehucht geklemd tussen de rotsige uiteinden van Senja en de monding van de grote fjord Bergsfjorden.
Het is een plek aan het einde van de wereld, zo lijkt wel. De weg loopt er dood, en behalve een paar huizen wordt de ruimte gedomineerd door de hoge rotsen van Senja en de weidse zichten op de brede fjord.
Zicht op Krakeslottet. Foto: Filip Van Kerckhoven
Zicht op Krakeslottet, met de trap naar de keuken en eetruimte. Links de oude vuurtoren, die nog in gebruik is Foto: Filip Van Kerckhoven
Zicht op Krakeslottet en Bergsfjorden, vanaf het strand van Bøvaer. Foto: Filip Van Kerckhoven
Krakeslottet ademt magie in alle hoeken en kieren. Het oude gebouw is een doolhof, met allerlei kleine trappen en gangen die een veelheid aan kleine en grote kamers verbinden met onverwachte grote ruimtes zoals de vroegere boot-landing en de koele kamer waar in vroeger tijden de vis werd verwerkt, en vreemde aangebouwde uitstulpingen, licht absurde aanbouwsels die van Krakeslottet een ongrijpbaar bouwsel maken waar enige logica ver zoek lijkt. Het is een sprookjesachtige plek, en de naam ‘Kraaienkasteel’ is toepasselijk: het heeft wel iets van een piratenkasteel, een tovenaarsburcht. Ook na een week wist ik nog steeds niet altijd zeker hoe van A naar B te geraken in dit mysterieuze gebouw, dat van binnen wel groter leek dan van buiten.
De keuken en eetkamer, die ook dienst deed als mijn atelier.
Het salon, met de oude vleugelpiano en brede raampartij die uitgeeft op de oceaan.
Ik was er in de winter, en het merendeel van de tijd was ik ingesneeuwd. Elke dag passeerde er wel één of meerdere sneeuwstormen, en na een tijdje bedekte een dik pak sneeuw het hele landschap en het gebouw. De kleine, oude auto die ik daar kon gebruiken was soms helemaal begraven onder de sneeuw, en het vroeg dan meerdere uren graafwerk om die te bevrijden van zijn witte graf als ik een uitstap wilde maken of naar de winkel moest rijden in een naburig dorp.
Mijn auto na de zoveelste sneeuwstorm.
Het grote deck van Krakeslottet, met zicht op Bøvaer.
Het merendeel van de tijd verbleef ik daar alleen, en tekende, schilderde en fotografeerde ik het wonderlijk mooie landschap. Noord-Noorwegen is zonder twijfel de mooiste plek die ik ooit heb bezocht. Paul Auster, de recent overleden Amerikaanse auteur die getrouwd was met een Noorse, beschreef het kernachtig als lijkende op “een andere planeet”, en dat is zo: het landschap is buitenaards, onwezenlijk in het winterlicht, en ontdaan van alle elementen behalve de meest basale: graniet, mos, water, lucht. Een soort oer-staat van de planeet, zoals die er misschien honderden miljoenen jaren heeft uitgezien voor het leven in zovele vormen van planten en dieren het landschap mee begon te bepalen.
Je vindt meerdere foto’s die ik daar heb genomen in de galerij met foto’s van mijn werk
Een selectie van de tekeningen die ik in het landschap maakte, vind je in deze galerij.
Pagina uit één van mijn schetsboeken.
Nagenoeg elke dag was magisch, gevuld met ervaringen van licht, geluid, geur, ruimte en stilte die alle zintuigen op scherp stelden en me bewust maakten van het ervaren zélf omdat alle ‘franjes’ en ‘versieringen’ weg waren: alle ervaringen en gewaarwordingen waren herleid tot een uitgepuurde eenvoud, als een geslepen diamant.
Maar één moment sprong nog boven al die dagelijkse magie uit.
De laatste week van mijn verblijf deelde ik Krakeslottet met twee andere Noorse kunstenaars in residentie, Elind Rui Blix, een schilder, en Liliana Borge, een kunstenares die vooral met geluid en installatie werkt.
Op 1 maart werd er een spektakel van noorderlicht voorspeld in de streek. Iets wat me verheugde, want ik had nog geen noorderlicht gezien de eerste weken van mijn verblijf, vanwege de voortdurende bewolking en de aanhoudende sneeuwbuien.
Al vroeg in de avond begaven Elind, Liliana en ik ons naar het strand om de voorstelling mee te maken.
We zaten geduldig te wachten in het duister, en enkel het gekabbel van de golven was hoorbaar in de arctische nacht. De Maan en Venus stonden laag boven de horizon net boven de oceaan. De rust was te snijden, en het donker straalde warmte uit, ook al was het bitter koud.
Maar er was geen noorderlicht. We wachtten en wachtten, een beetje bezorgd of we het wonderlijke licht wel te zien zouden krijgen.
In Noorwegen is het een heel oude gewoonte in de volkscultuur om te zingen voor het noorderlicht. Als je mooi zingt, laat het licht zich soms verleiden om tevoorschijn te komen en voor je te dansen.
Ik betwijfel of mijn zang eender welk licht, laat staan het noorderlicht, zou kunnen bewegen om zich te laten zien. Eerder zou het naar Antarctica vluchten en zich voegen bij de Aurora Australis daar om te ontkomen aan mijn schurend-scharnier-stem.
Maar één van mijn compagnons, Elind, beschikte wel over een beminnelijker stemgeluid én over kennis van de Noorse volksliederen.
Elind begon dan ook een oud Noors volksliedje te zingen voor het noorderlicht, en voorwaar: na een tijdje begon de voorstelling.
De groene linten en gordijnen van dit wonderlijke fenomeen verschenen, namen langzaam in kracht toe, en begonnen hun onwezenlijke dans boven onze hoofden. Ze schoven kronkelend van de ene kant van de fjord naar de andere, ondertussen ook steeds van kleur veranderend en onwezenlijke varianten van vooral groen en paars tevoorschijn toverend. Het was prachtig en wonderlijk, zoals we verwacht en gehoopt hadden.
Na een tijdje verminderde het schouwspel in intensiteit, en werden de traag wervelende linten kleiner, tot ze gaandeweg oplosten in het donker, en de sterrennacht weer tintelend terugkeerde alsof er niets gebeurd was, en de maan en Venus hun stille tocht doorheen de hemel boven de Noordelijke Ijszee verderzetten.
Na een tijdje begaven we ons verheugd en voldaan terug richting Krakeslottet, waar de warmte en gezelligheid wachtten die welkom waren na het lange stilzitten op het koude strand.
Maar halverwege fluisterde iets me in dat ik nog niet naar binnen moest gaan. Iets zei me: nog even wachten. Er komt nog iets.
Terwijl Elind en Liliana de smalle landbrug overstaken naar de rots waar Krakeslottet al meer dan een eeuw de golven en de wind trotseert, bleef ik staan en wachtte af.
En jawel, na enkele minuten begon het schouwspel weer: nieuwe linten dansten tevoorschijn en bewogen weer doorheen de hemel met hernieuwde kracht, en het schouwspel werd nog intenser dan voorheen. De foto aan het begin van deze mijmering heb ik op dat moment genomen. Het is geen erg goede foto, de camera waar ik toen over beschikte was niet echt geschikt voor zo’n nachtopnames, en bovendien kan zelfs de beste camera niet echt de onwezenlijke pracht van het noorderlicht vatten. We lopen hier tegen de beperkingen van onze technologie aan, en tegen de onmogelijkheid om de volle ervaring van zo’n moment echt te capteren. Maar het is toch een fijn aandenken voor mij, én tenminste een soort hint of indicatie van de schoonheid en het mysterie die zich toen ontvouwden.
Het noorderlicht golfde en kronkelde in de hevigste uitbarsting van de avond heen en weer over Krakeslottet, en veranderde voortdurend van kleur en vorm en intensiteit. Ik was nu alleen achtergebleven, en bleef sprakeloos getuige van dit schouwspel, tot het uiteindelijk eens te meer in kracht afnam en weer uitdoofde. Ik bleef nog een tijd staan daar, bij de golven en met de sterren boven mijn hoofd en de Maan aan de horizon, en uiteindelijk begaf ik me ook naar binnen, dankbaar, verwonderd, lichtjes gedesoriënteerd en voor altijd veranderd.
Want magie verandert je. Het dringt door je poriën naar binnen en gaat onderhuids zijn werk doen, in je cellen en je organen. Het verandert je metabolisme, je stofwisseling, je ademhaling en de wezenlijke manier waarop je organisme bestaat in de wereld.
Het verandert je waarneming, je gevoelens, je manier van denken, je definitie van jezelf en de wereld. Het schudt je wakker en keert je binnenstebuiten. Magie maakt weer duidelijk: wij zijn geen individuele geïsoleerde en mechanische organismen die de wereld bekijken van buitenaf, nee wij zijn één en ondeelbaar geheel met die wereld, wij zijn de manier waarop de wereld zich bewust wordt van zichzelf, en magie is de manier waarop de wereld dat duidelijk maakt aan ons, als we willen luisteren natuurlijk.
Want dat brengt me op een belangrijk punt (of liever twee belangrijke punten) in dit verhaal: ten eerste was er die intuïtie, die stem in mijn hoofd, die ingeving, die me vertelde dat ik nog niet naar binnen moest gaan met Elind en Liliana, maar nog even moest wachten. De intuïtie die me vertelde dat er nog iets ging volgen.
Wat is dat toch, dat fenomeen dat we intuïtie noemen? Waar kwam die ingeving vandaan? Hoe kon ik in godsnaam weten dat het mooiste deel van de voorstelling nog moest komen?
Degenen die het materialistisch reductionisme of sciëntisme aanhangen, zullen hun antwoord meteen klaar hebben: dat is allemaal toeval, we maken onszelf dingen wijs omdat we ons zo slecht voelen bij het idee van een doods en mechanisch universum waarin alles zich voltrekt volgens blinde ‘wetten’ en er geen intelligentie, betekenis of doel is.
Tegen zulke materialisten zeg ik dan: bewijs dan maar eens. dat dat standpunt het juiste is.
En natuurlijk kan dat niet bewezen worden. Het wetenschappelijk materialisme of sciëntisme berust enkel op een metafysische aanname, een keuze om dàt te geloven en niet iets anders. Daar had ik het al over in de vorige mijmeringen en in het essay ‘Een selfie van de Aarde’. En daar zal ik het nog vaak over hebben omdat het naar mijn gevoel aan de kern van de zaak raakt: onze fundamentele relatie tot de wereld en tot onszelf. Vanuit een mechanistisch wereldbeeld kan het niet anders of we gaan alles vernietigen, inclusief onszelf.
Wat is intuïtie dan wel? Van waar kwam die stem, dat innerlijke weten dat het mooiste nog moest komen?
Over het belang van intuïtie, en mogelijke manieren om daar over na te denken, zal ik het nog hebben in de blog en het project. En ik zal ook wetenschappers aan het woord laten die ook een andere kijk hebben op intuïtie, en zelfs op magie, dan de mainstream opinie daarover. Want zoals ik al zei in de mijmering van vorige week, mogelijk zijn wetenschap en magie geen tegengestelden, maar eerder praktijken die zich afspelen op verschillende ontologische niveau’s. Wetenschap hoeft zeker niet gelijk te staan met het ‘materialistisch reductionisme’ of sciëntisme. Integendeel, die verwarring is één van de voornaamste filosofische en wereldbeschouwelijke vergissingen van onze tijd.
Ik zal nu niet verder ingaan op wat ikzelf geloof over intuïtie, en over de oorsprong van die ingeving die me verzekerde dat ik nog even moest wachten daar, bij de zee en de sterren en de nacht boven het eiland Senja. Ik heb er mijn idee over inmiddels, en dat idee is in zekere zin deel van het kader van heel dit project, A Biosphere Project, waarvan de kiemen trouwens deels geplant zijn in die weken in Krakeslottet, temidden de ruige en uitgepuurde natuur en de kracht van de elementen van de Noorse poolwinter.
En dan het tweede punt in dit verhaal: kwam het Noorderlicht echt tevoorschijn omdat Elind zo mooi aan het zingen was?
Een gelijkaardige vraag als de vorige, met te verwachten gelijkaardige antwoorden van de materialistisch reductionist, maar ook een vraag die heel interessante bedenkingen oproept vanuit de nieuwste wetenschap inzake bewustzijn, mind/matter interactie zoals waargenomen in ‘double-slit’ experimenten in quantumfysica en in experimenten omtrent intentie en gevolg, en ontologische denkkaders die een heel andere relatie tussen bewustzijn en materie voorstaan dan we nu geloven, zoals de verschillende varianten van het wetenschappelijk idealisme dat bewustzijn als primair ziet.
Er zijn met name bijzonder spectaculaire onderzoeksresultaten wat betreft invloed van pure intentie op de materiële wereld, resultaten waarover ik het een andere keer nog zal hebben. Waarmee ik niet wil aangeven dat je het noorderlicht zomaar op commando kan oproepen - zo simpel ligt dat nu ook niet. Maar laten we om te beginnen zeggen dat er bijzondere sterke wetenschappelijk onderbouwde aanwijzingen zijn dat er een causaal verband kan zijn tussen intentie en gebeurtenissen in de ‘materiële wereld’. En eigenlijk zou ons dat niet helemaal moeten verbazen, gezien de bewezen invloed van bewustzijn op materie (in de vorm van elementaire deeltjes) in het onderzoek waarover ik het had in de mijmering ‘Vijf Sigma (je gaat het niet geloven)’.
Maar los van de disputen die omtrent die vraag kunnen ontstaan tussen verschillende interpretaties van wetenschap, en los van de overtuiging waar we nu collectief in leven (dat het zeker en vast niet mogelijk is dat het zingen van Elind ook maar enige invloed kon hebben op het al dan niet verschijnen van het noorderlicht), is een mogelijke vraag: bij ontstentenis van bewijs in eender welke richting: welke overtuiging helpt ons om onze wereld opnieuw als magisch, betoverd, bezield, levend, mysterieus en het redden waard te zien?
Waarom hebben alle volkeren en alle culturen die ooit bestaan hebben op deze aarde, die aarde gezien als levend, bewust, bezield, en in relatie staand tot ons bewustzijn? Waarom geloofden letterlijk alle mensen die ooit hebben geleefd dat, tot aan pakweg de achttiende eeuw? En waarom gaan we zo snel richting zelf-uitroeiing en vernietiging van onze biosfeer als we het zoveel beter weten?
Wie was er uiteindelijk slimmer: de mensen in Noorwegen in lang vervlogen tijden die geloofden dat het zingen voor het noorderlicht een invloed had op hoe dat noorderlicht verschijnt, of wij, die in niets meer geloven en denken dat we verlicht zijn terwijl we misschien gewoon de sleutel zijn kwijtgeraakt tot het verbond dat we ooit hadden met een levende en bezielde wereld? Een wereld die oneindig veel meer is dan ‘ecosystem services’ of een verzameling grondstoffen? Wie heeft meer kans op geluk in harmonie met de planeet, degene die gelooft dat de planeet bezield is en levend en dat wij daar een betekenisvolle band mee hebben, of degene die gelooft dat hij of zij louter toevallig is aanbeland op een rotsklomp in de ruimte waar betekenisloze en super-egoistische organismen in een eindeloze strijd zijn verwikkeld enkel en alleen om het verspreiden van de eigen genen veilig te stellen zonder dat daar enige intelligentie of bezieling mee gemoeid is?
In ieder geval: los van de vraag of er een oorzakelijk verband kan zijn tussen het zingen van Elind en het verschijnen van het noorderlicht, een vraag die voor de doorsnee westerling zelfs geen vraag is omdat we denken het antwoord te weten, was de ervaring die avond op het strand van Bøvaer magisch in elke betekenis van het woord: de zang die zich in de koude poolnacht vermengde met het geluid van de golven, en het licht van de maan en Venus dat weerspiegelde op de golven van de Noordelijk Ijszee en op de sneeuw op het strand, en dan al wat volgde van pracht en onwezenlijke verbeelding van de natuur: dat unieke en onbeschrijfelijke noorderlicht. Ook zonder wetenschappelijk bewijs weet ik dat het magie was. Magie behoeft geen bewijs, net zo min als liefde of schoonheid.
Ik wilde deze ervaring delen als mijmering omdat het verblijf in Krakeslottet één van de elementen was die mijn relatie met de wereld en met de planeet heeft veranderd. En het zijn bovenal ervaringen die ons kunnen transformeren en die onze kijk op onszelf en de wereld diepgaand kunnen veranderen. Ervaringen veel eerder dan louter mentale informatie of kennis. Daarom is het verspreiden van louter mentale informatie over de crisis waar onze planeet en wijzelf doorheen gaan niet voldoende: we moeten allemaal andere dingen gaan ervaren om door deze transitie te kunnen gaan. En de hernieuwde herkenning van het magische van de wereld kan ons daartoe verleiden, eerder dan de angst voor een onzekere toekomst, voor rampspoed en voor apocalyptische scenario’s die ons nu steeds vaker worden voorgeschoteld. Een depressieve drugsverslaafde motiveer je niet tot genezing door angst voor de gevolgen van zijn verslaving, enkel een hervonden liefde voor zelf en wereld kan dat. En de herkenning van het magische van onze planeet en van het leven is een krachtige katalysator tot hernieuwde liefde. Zo is dat voor mij alvast gegaan en zo kan het voor iedereen gaan. Daarvoor hoef je overigens niet het noorderlicht te zien of naar verre oorden te reizen: magie is overal voorhanden, ook in de schijnbaar gewoonste dingen, plaatsen of ontmoetingen. En ik zal het nog vaak over magie hebben in ons dagelijkse leven, en in de ‘gewone’ dingen (sta me toe nog één keer te herhalen: er zijn geen ‘gewone’ dingen, plaatsen of mensen). Maar ook wil ik de mogelijkheid van ervaringen integreren in de toekomst van A Biosphere Project, door het ontwikkelen van meditatie- en observatie ‘oefeningen’ die kunnen helpen om perceptie en ervaring van de wereld te veranderen. Ook beeld, geluid, film kunnen daarbij helpen. Maar bovenal moet er openheid zijn om de realiteit van magie te erkennen en te herkennen, want zonder die openheid zal er geen enkele mogelijkheid zijn om die magie binnen te laten in je bewustzijn.
We moeten magie koesteren en beschermen, want magie is bedreigd in onze wereld, net als schoonheid, net als de diversiteit van leven, net als het klimaat, net als de oceanen. Magie wordt zeldzamer en als we niet opletten zal het zich stilaan terugtrekken uit deze wereld, net als zovele vormen van leven.
Krakeslottet wordt ook bedreigd: de eigenaar was wegens omstandigheden gedwongen te verkopen, en de nieuwe eigenaar wil het gebouw slopen om er een luxueus hotel te bouwen. Het idee vervult me met een héél diepe treurnis. De magie van deze plek zal plaats ruimen voor een generisch hotel, ongetwijfeld luxueus, en ongetwijfeld een gegeerde bestemming in de toekomst. Maar de ongrijpbare poëzie en charme van het buitenissige en vreemde labyrint dat Krakeslottet is, de magie van de tijd die daar zovele sporen heeft achtergelaten van voorbije levens en talloze ervaringen, de energie van al die bijzondere mensen die daar gewoond en gewerkt hebben, en onbekende drama’s die zich daar hebben afgespeeld, alles dat in het hout, in het behang, in meubels en de gebruiksvoorwerpen is gaan schuilen en daar nog steeds getuigt van een wonderlijk verleden, dat alles zal mogelijk verdwijnen en wat er in de plaats zal komen zal ééndimensioneel zijn, ontdaan van wortels in de tijd en in de levens van toen. En zo gaat het op zoveel plaatsen in de wereld: vanuit ons mechanistische wereldbeeld, dat steeds hand in hand gaat met het kapitalisme en een economie gebaseerd op exponentiële groei, zal er steeds gekozen worden om magie te vervangen door rendement. En dat is een even groot probleem als de accumulatie van broeikasgassen in onze atmosfeer. Net zoals de ver-lelijking van de wereld, is de onttovering ervan de weg naar een wereld die ikzelf niet de moeite waard vind om in te leven. Een wereld ontdaan van magie en schoonheid in functie van efficiëntie en winst zal een wereld zijn waarin we ook het leven niet beschermen. Laten we net zo strijden voor het beschermen van magie als voor het beschermen van natuurgebieden of diersoorten. Men zegge het voort.
In dank voor alle magische ervaringen,
Bedankt voor het lezen, en tot de volgende aflevering,
Het ga jullie goed,
Filip
Aurora over Bøvaer, 1 maart 2017. Foto: Filip Van Kerckhoven