Video waarin George Monbiot uitlegt hoe walvissen het klimaat beïnvloeden. De video duurt vier minuten. Indien je moeite hebt om het Engels te volgen, kun je de ondertiteling inschakelen en automatische vertaling naar Nederlands selecteren. In deze eerdere post kun je lezen/zien hoe dat moet.
In de post van vorige week had ik het over walvissen, en hoe die tijdens het proces van ‘bubble-feeding’ vaak wonderlijke en perfecte spiralen creëren in het diepe water, een expressie van de mysterieuze pracht van het Universum.
Maar walvissen doen nog meer dan mooie spiralen creëren. Véél meer.
Walvissen zijn een ‘keystone species’, een soort die een sleutelrol speelt in het instandhouden van een heel ecosysteem. En door een proces dat ‘trofische cascades’ heet, hebben ze een héél verregaande invloed op al het leven in onze oceanen.
‘Trofische cascades’ zijn geen tropische watervallen, maar zijn een proces dat van de top van de voedselketen omlaag gaat naar de basis van de voedselketen en weer terug.
In het vier minuten durende filmpje van deze post legt journalist, activist en klimaat-denker George Monbiot uit hoe walvissen via deze ‘trofische cascades’ zelfs een zeer grote invloed op het klimaat hebben. Het is een fascinerend verhaal, en weer een bevestiging van de wonderlijke manier waarop alles in onze biosfeer met alles verbonden is, en ook hoe letterlijk alles wat leeft een invloed op het klimaat heeft.
Nog een mindblowing feit over walvissen: zelfs nu de walvissenpopulaties maar een fractie zijn van wat ze ooit geweest zijn (volgens schattingen zijn er sinds 1900 zo’n drie miljoen walvissen afgeslacht), is de invloed van walvissen op het ‘mengen’ of ‘dooreenroeren’ van de waterlagen in de oceanen even groot als de invloed van alle wind, golven én getijden bij elkaar.
Dus we kunnen stellen dat in vroegere tijden, voor de industriële walvisvangst, walvissen waarschijnlijk dé grootste factor waren in de op-en neerwaartse beweging van het water in oceanen, wat één van de beslissende factoren is voor de groei en bloei van talloze organismen, waaronder algen en plankton en micro-organismen, die allen een beslissende invloed op het klimaat hebben.
Dit is maar één van de vele voorbeelden van ‘trofische cascades’, en ook op het land zijn er vele voorbeelden van ‘keystone species’, vaak dieren aan de top van de voedselketen, die een bepalende invloed hebben op de gezondheid het hele ecosysteem, tot en met de loop van rivieren of het klimaat. Ik zal het daar later nog meer dan eens over hebben in de blog.
We moeten onze biosfeer gaan zien als een integraal en ondeelbaar levend organisme, waarin alles en iedereen een rol speelt in het wonderlijke evenwicht en de prachtige dans van tegenstellingen. En de wereldwijde walvispopulaties de kans geven om zich écht te herstellen, zou wel eens een grotere invloed kunnen hebben op het klimaat dan onze gedroomde ‘techno-fixen’, onze pogingen om alle onevenwichten die we gecreëerd hebben op te lossen met méér machines, méér energieverbruik, méér opdelven van mineralen en ertsen, méér industrie en technologie.
Dit filmpje is gedeeld op het YouTube kanaal van Sustainable Human,
een site die de mogelijke nieuwe verhalen verkent om de convergentie van ecologische en andere crisissen het hoofd te bieden. In hun woorden:
“Wij geloven dat er een gemeenschappelijke wortel is voor de grote problemen die de samenleving teisteren. Klimaatverandering, ongelijkheid, verslaving, racisme, het uitsterven van soorten - al deze problemen komen voort uit dezelfde bron - een verkeerd verhaal over onszelf en de wereld.”
En een statement uit de intro op het Youtube kanaal:
“Onze manier van denken veranderen is op dit moment de moeilijkste en noodzakelijkste uitdaging voor onze soort. Het is als het oude gezegde dat zegt dat "vissen niet weten dat ze in het water zitten". Ze zijn er zo door omgeven dat ze het onmogelijk kunnen zien. Het water is als onze manier van denken. De aannames die we maken over het leven zijn ons leven lang zo versterkt dat we moeite hebben om ze te zien. Toch hangt onze overleving als soort af van de keuze die we maken om een nieuwe manier van denken te begrijpen, te ontwikkelen en ernaar te leven.
Dit kanaal is gewijd aan het verkennen en delen van deze nieuwe manieren van denken.”
Zowel op de site als op het YouTube kanaal vind je vele prachtige en informatieve korte films over de wondere wereld waarin we leven.
George Monbiot is auteur, journalist, activist en klimaat-denker. Hij schrijft veel voor de Engelse krant The Guardian, maar je vindt al zijn teksten en artikels op zijn website.
Ik ben het niet altijd eens met de visie van Monbiot, en met name als het gaat over landbouw of kernenergie houd ik er héél andere meningen op na dan hij, maar niettemin is hij een onvermoeibaar pleitbezorger voor radicale actie inzake ecologie, klimaat en alle daaraan gelinkte crisissen in onze samenleving.
Walvissen, ik heb er altijd een boon voor gehad (zie ook mijn tekst ‘Voelen of niet voelen, dat is de vraag’), en toen ik er enkele jaren geleden achter kwam dat ze ook nog eens zo’n bijzonder grote invloed op het klimaat en het levende weefsel van onze biosfeer hebben is mijn liefde voor deze ‘gentle giants’ er alleen maar groter op geworden. Eén keer had ik het voorrecht een bultrug walvis van zeer nabij te ontmoeten, maar die mijmering is voor volgende week.
Bedankt voor het lezen, tot de volgende aflevering,
Het ga jullie goed,
Filip
Slapende potvissen in de Middellandse Zee. Foto credit: Patric Dykstra
Walvissen slapen verticaal, in groepen van vijf of zes, gewoonlijk op een diepte van zo’n vijftien meter. Pas in 2008 werd ontdekt dat walvissen op deze manier slapen, en dit beeld, genomen in 2017, was één van de eerste foto’s van dit bijzonder gebeuren.