WAT IS A BIOSPHERE PROJECT

 

A biosphere Project is een reisproject en blog die ik opstart om de convergentie van ecologische crisissen waar onze planeet en onze maatschappij zich in bevinden onder de aandacht van het brede publiek te helpen brengen.  Ik wil dit doen vanuit mijn mogelijkheden, mijn visie, en mijn achtergrond als kunstenaar, maar niet als ‘kunstproject’. Mijn intentie is om te helpen de alarmklok te luiden, maar ook op een toegankelijke manier informatie te helpen verspreiden die in de richting van oplossingen wijst, vaak vanuit heel andere denkpatronen dan we gewend zijn. Ook wil ik helpen om zoveel mogelijk mensen te inspireren tot eigen acties en initiatieven in deze. We kunnen en mogen deze convergentie van ecologische en andere crisissen niet overlaten aan de overheid, aan wetenschap, aan enkele activisten. We zijn allemaal deel van het verhaal en ieder van ons kan een deel bijdragen, hoe bescheiden ook.

​

 

 

Een fotografische reis doorheen Europa om de klimaat- en biodiversiteitscrisis in beeld te brengen

​

A Biosphere Project omvat een aantal fotografische essay-reizen die ik in de nabije toekomst wil maken om deze crisissen, die ik in hun geheel de ‘biosfeercrisis’ noem eerder dan ‘klimaatcrisis’, in beeld te brengen.

Mijn intentie is om telkens een aantal reizen te maken naar elke windrichting in Europa, en daarbij de ecologische crisis weer te geven in fotografische essays.  Deze reizen wil ik vanzelfsprekend zo ‘klimaatvriendelijk’ mogelijk doen.

Sommige reizen zullen kort zijn, naar eerder nabijgelegen regio’s en steden. Andere zullen lang zijn en meerdere maanden in beslag nemen. 

De reizen naar de vier windstreken, die ik ook als ‘hoofdstukken’ ga hanteren op de website, zullen een open proces en 'work in progress' worden, waarbij ook toeval en synchroniciteit een rol kunnen spelen in hoe het pad zich ontvouwt. In zekere zin is de reis het doel, en zal de blog daar een voortdurend verslag van brengen. Mogelijk kunnen de reizen uitmonden in tentoonstellingen of boekpublicaties waarin fotografie en woord elkaar kunnen aanvullen. Maar hoe dat zich zal manifesteren, wil ik graag organisch laten ontstaan vanuit de reizen zelf.

Daarbij wil ik niet enkel landschappen en biotopen in beeld brengen (degene die bedreigd zijn of al verregaande schade ondervinden, maar ook de prachtige plaatsen die nog niet verloren zijn gegaan). Ik wil ook mensen in beeld brengen: degenen die al te lijden hebben onder de klimaatcrisis of het teloorgaan van onze natuurlijke habitat, degenen die werken aan een andere manier van leven, degenen die zoeken naar oplossingen en een nieuw paradigma voor die andere, mooiere wereld die we kunnen opbouwen.

​

 

Een blog als reisverslag en gedachtenstroom

​

Deze website is het platform voor mijn blog en essays over de convergentie van crisissen die onze leefwereld bedreigt: de klimaatcrisis, de biodiversiteitscrisis, alle andere vormen van globale vervuiling ,... en alle evoluties die hier rechtstreeks of onrechtstreeks verband mee houden (zoals de coronacrisis, de wereldwijde voedselcrisis, de vluchtelingencrisis, de economische crisis, en in de eerste plaats de crisis in ons bewustzijn die ten grondslag ligt aan alle voornoemde).

In mijn blog en essays wil ik verbanden uitlichten die niet altijd de mainstream media halen, en nieuwe perspectieven helpen belichten die de weg kunnen wijzen naar nieuwe paradigmata voor een nieuw wereldbeeld. De convergentie van crisissen waar we ons als planetaire samenleving mee geconfronteerd zien, is in zekere zin een initiatie, een overgang naar een nieuwe fase in het bewustzijn van de mens en diens relatie met haar leefwereld. Overal ter wereld dienen zich al nieuwe denkers, zieners, zoekers en bewegingen en perspectieven aan. Ik wil deze graag helpen verspreiden, alsook mijn persoonlijke gedachten  in verband hiermee. Een aantal van mijn inzichten en ideeën hebben zich eerst aangediend vanuit mijn artistieke werk, en mijn intentie is om deze inzichten op een meer toegankelijke manier te presenteren dan mogelijk is in mijn beeldend werk. Mijn intentie is een soort van ‘stream of consciousness’ te ontwikkelen, ook in dialoog met anderen, een gedachtenstroom die samen kan vallen met de reisverslagen die ik via deze website wil delen tijdens mijn ‘klimaatreizen’.

​

​

 

Een zoektocht naar de oorsprong van de crisis tussen mens en natuur

​

Het is moeilijk voor de hedendaagse westerse mens om te geloven dat een andere, mooiere wereld mogelijk is, en dat we nog kunnen ontkomen aan een zelf veroorzaakte ondergang.

Het is mijn impressie dat onze samenleving een onbewuste overtuiging koestert dat dit alles onvermijdelijk is, dat er geen andere realiteit en uitkomst mogelijk is, dat we als planetaire samenleving niet in staat zijn tot verandering. Door deze onbewuste overtuiging blijft het onderwerp ook enigszins taboe. Een reactie die ik héél vaak te horen krijg als ik de convergentie van ecologische crisissen ten berde breng, is steevast: “Ik wil het niet weten”.

Door negatieve overtuigingen blijven we dan ook onbewust, zowel van de oorzaken van de crisis als van mogelijke oplossingen.

Als deel van A Biosphere Project zou ik dan ook op mijn manier een tegengif willen helpen ontwikkelen voor de grotendeels onbewuste negatieve overtuigingen die ons paradigma bepalen, en die mede tot onze huidige situatie en de teloorgang van ons biotoop hebben geleid. Want we zullen de planeet met al zijn glorieuze verscheidenheid aan levensvormen, waarvan reeds een zeer groot deel ons verlaten hebben, niet kunnen redden als we niet een zeer grote transformatie in ons bewustzijn kunnen initiëren.

Daarom is het nodig dat we beter gaan begrijpen hoe we in de huidige situatie aan de rand van de afgrond zijn terechtgekomen, vanuit overtuigingen die in de loop van honderdduizenden jaren zijn gegroeid. Heel veel van de overtuigingen die onze perceptie van de werkelijkheid en de relatie tot onze leefwereld bepalen zijn onbewust. We nemen ze voor vanzelfsprekend aan, en laten deze overtuigingen bepalen wat we werkelijk en mogelijk achten. Een verzameling aannames en overtuigingen die bepalen wat we werkelijk achten, wordt een 'paradigma' genoemd. En een grote verandering in wat de mens binnen een bepaalde cultuur gelooft, is een 'paradigmaverschuiving'.

Als we een weg doorheen deze crisis willen vinden, zal het nodig zijn om een 'paradigmaverschuiving' door te maken, zoals maar eens in enkele eeuwen of zelfs millennia gebeurt.

Heel wat visionaire denkers, zieners, filosofen, kunstenaars, dichters, therapeuten, spirituele zoekers en wetenschappers hebben al veel werk verricht in het ontwikkelen van een nieuw paradigma.

Zij hebben al meer dan een tip van de sluier opgelicht van mogelijke oorzaken van onze verstoorde relatie met onze leefwereld, en zoeken naar nieuwe overtuigingen die ons bewustzijn en onze mogelijkheden tot handeling radicaal kunnen veranderen, maar dit werk komt maar zelden in het bredere maatschappelijke bewustzijn en debat, mede vanwege de dynamiek en vereisten van de hedendaagse mainstream media. Ik zou dan ook willen helpen dit werk te verspreiden om zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met andere manieren van denken dan we gewend zijn.

​

​

 

Een samenwerking tussen kunst en wetenschap

​

Deze reizen zullen voorbereiding vragen, en daartoe wil ik ten rade gaan bij experts en mensen die het terrein kennen waarop ik me zal begeven: klimatologen, biologen en mensen uit andere takken van de wetenschap; activisten, maar ook mensen die de landen of plaatsen waardoorheen ik zal reizen goed kennen en me wegwijs kunnen maken in deze andere situaties, culturen en domeinen waardoorheen mijn tochten me zullen voeren.

Deze voorbereidingen zullen op zich ook deel uitmaken van de blog, en kunnen aanleiding geven tot weer andere initiatieven, samenwerkingen en projecten.

Bij deze research wil ik het wetenschappelijke perspectief aanvullen met andere perspectieven, die een andere benadering mogelijk maken. Wetenschap is een uiterst belangrijk instrument in de strijd tegen de verschillende ecologische crisissen die de planeet bedreigen, maar wetenschap alleen kan ons niet redden. Een ruimer perspectief moet hervonden worden, en verschillende manieren van ‘weten’ - de wetenschappelijke, de artistieke, de spirituele, de mystieke,...- moeten elkaar terug ontmoeten, zoals ooit het geval was. Enkel vanuit een nieuwe relatie tot cognitie, intuïtie, voelen en verbeelden  zullen we ons huidig wereldbeeld kunnen uitbreiden naar één dat onszelf terug situeert als onlosmakelijk onderdeel van een in wezen sacrale werkelijkheid waarin alles met alles verbonden is.

​

 

Een nomadisch levensproject en zoektocht in bewustzijn

​

Daarom is A Biosphere Project ook een tocht doorheen mijn eigen bewustzijn - ik verwacht niet anders dan dat mijn inzichten grondig zullen veranderen naarmate mijn tocht vordert, dat mijn perspectief zal verschuiven, en dat mijn wezen een grondige transformatie zal ondergaan.

Het wordt een reis niet enkel naar andere landen maar ook in mezelf: de innerlijke en uiterlijke tocht zijn één en dezelfde.

Mijn intentie is om deze reizen te ondernemen als een soort ‘pelgrimstochten’, op een manier die mij toelaat mijn intuïtie te volgen en ook dicht bij de elementen te blijven. Sommige van de tochten zullen lang zijn en meerdere maanden duren. Het maandenlange leven 'on the road' zie ik als een nomadische levenswijze, en deze kan symbool staan voor de parallelle tocht in bewustzijn, waarbij ik ook ruimte wil laten voor onverwachte wendingen en intuïtieve zijsprongen, en waarbij niets van tevoren hoeft vastgelegd te worden.

Tevens zou ik mijn eigen onderzoek willen voeren in mijn eigen bewustzijn naar de redenen waarom het zo moeilijk is voor ons om te geloven in iets anders dan ons huidige materialistisch paradigma. Ik ben namelijk een doodgewoon mens, niet anders dan eender wie; en alles waar ik tegenaanloop in mijn tocht zijn obstakels waar iedereen tegenaan loopt.

Daarom is de ‘gedachtenstroom’ en het zelfonderzoek dat ik doorheen mijn blog en mijn essays zou willen ontwikkelen niet bedoeld als louter intellectuele of academische oefening, maar als een onderzoek naar het wezen van het zelf, van bewustzijn, van overtuigingen en perspectieven die ons in onze huidige situatie hebben gebracht. Want die overtuigingen moeten we veranderen. Zoals Audrey Lorde het stelde: ‘The master’s tools will not dismantle the master’s house’. Of zoals Albert Einstein zei: "No problem can be solved from the same consciousness that created it".

Daarom is een grondige verschuiving van bewust- en gewaarzijn nodig, en ik wil daar als allereerste mijn eigen bewustzijn toe onderzoeken - het is tenslotte het enige waar ik absoluut zeker kan van zijn: mijn eigen gewaarwordingen, en alle creaties van mijn bewustzijn: mijn verhaal, mijn emoties, mijn gedachten, mijn angsten, mijn trauma’s, mijn liefdes, mijn overtuigingen.

Mijn bewustzijn is een onlosmakelijk deel van de biosfeer, net zoals het bewustzijn van ieder levend wezen in die biosfeer. Ons aller bewustzijn is dan ook één van de krachtigste actoren in die biosfeer: het is het menselijke bewustzijn dat niet in evenwicht is met het levende weefsel van de planeet. Het is het ons bewustzijn, en vooral de beperkingen daarin, dat de uiteindelijke oorzaak is van de ontsporing van het klimaat, de destabilisering van de onwaarschijnlijk complexe evenwichten in onze biosfeer, en van het teloorgaan van het leven op deze planeet.

De klimaat- en biodiversiteitscrisis zijn niet ‘iemands schuld’, we hoeven niet op zoek naar ‘the bad guys’ die dit op hun geweten hebben. We zijn allemaal mede-actoren in dit verhaal, en onze situatie ontstaat vanuit de overtuigingen die we met z’n allen koesteren, en vanuit de blinde vlekken in ons gewaarzijn. We kunnen de wereld niet redden als we niet met z’n allen een grote reis ondernemen naar een andere manier van bewustzijn en waarnemen.

​

​

​

 

WAAROM IK DIT PROJECT BEGIN

 

Is er niet al een groeiend algemeen bewustzijn van de ecologische crisis waar we ons in bevinden?

Onze leefwereld, onze habitat, onze planeet verkeert in kritieke toestand. Het besef van de ware omvang en ernst van deze crisis dringt maar zéér langzaam door tot het algemene bewustzijn. Sinds ik deze website ben beginnen bouwen in de herfst van 2020, is de klimaatcrisis (eindelijk) wat meer op het voorplan gekomen door aanhoudende rampspoed en extreem weer in de VS en Europa.

Op het moment dat ik deze tekst schrijf, begin augustus 2021, is de klimaatcrisis ontegensprekelijk aanwezig in het hier en nu: er zijn net verwoestende overstromingen geweest in Duitsland en België met meer dan tweehonderd doden tot gevolg; er woeden nooit geziene bosbranden in Turkije, Griekenland en Italië. In vele plaatsen in Europa wisselen hittegolven en extreme neerslag elkaar af. Ook in andere delen van de wereld is de klimaatcrisis in volle gang, en ook dat begint - zij het nog met mondjesmaat - aandacht te krijgen in onze mainstream media.

En gisteren was er het zesde rapport van het IPCC, dat alweer een somber en alarmerend beeld van de toestand schetst.

Maar zelfs dan blijft het besef bij het bredere publiek maar fragmentarisch en onvolledig. Bovendien wordt de klimaatcrisis in zijn meer en meer voelbare gevolgen niet gelinkt aan de biodiversiteitscrisis en andere ecologische crisissen die alles bij elkaar niet alleen een bedreiging vormen voor het voortbestaan van onze soort, maar ook en vooral voor het levende weefsel van de hele planeet, het organisme Gaia, waarvan wij een onlosmakelijk deel vormen.

Ook situeert ons denken zich over het algemeen nog in een mechanistisch kader, dat het klimaat als een technisch probleem ziet waar we al dan niet een technische oplossing voor gaan vinden. Meer technologie als redding. Deze opvatting kan gezien worden als een deel van het probleem: onze visie op de wereld en onszelf als ingewikkelde machines. Alleen als we doorheen een initiatie gaan naar een ander wereldbeeld, dat de wereld en onszelf opnieuw een intrinsieke waarde kan toekennen, opnieuw kan zien als ‘heilig’ in en van zichzelf en niet alleen als verzameling grondstoffen, zullen we een kans hebben om het schip te keren.

Zoals Orland Bishop het stelt: “If we don’t initiate ourselves, nature will initiate us.” En het ziet er naar uit dat onze initiatie door de natuur begonnen is.

 

Net zoals mijn innerlijke en uiterlijke tocht één zijn, vormen wij en onze biosfeer één en hetzelfde organisme: wat we onze planeet aandoen, doen we onszelf aan. Mijn tocht heeft dan ook als doel om vanuit mijn ervaring het bewustzijn van zoveel mogelijk mensen te raken en te inspireren tot een eigen tocht. Iedereen kan namelijk een rol spelen in de nieuwe wereld die we moeten creëren, als we onze kinderen, kleinkinderen en hùn kinderen niet een onleefbare, ook niet ‘gewoon maar’ een leefbare, maar een bloeiende wereld willen kunnen nalaten, waarin ook de andere levende wezens met wie we onze planeet delen in overvloed kunnen gedijen en bloeien.

We kunnen niet wachten op een redding door de overheid, door de wetenschap, door enkele activisten... iedereen die deel uitmaakt van deze biosfeer, en dat betekent dus iedereen, kan een rol spelen in de redding ervan. Deze rol kan heel bescheiden zijn of grootschalig, dat maakt in wezen niet uit. Niemand is onmachtig in deze, hoezeer we ook geneigd zijn het tegendeel te geloven.

 

Niets zal hetzelfde kunnen blijven als we willen overleven en als we het levende weefsel van onze planeet willen behoeden voor een catastrofale verdere aantasting en afsterven.

Alles zullen we moeten herdenken: energie, economie, landbouw, voeding, geld als instelling en collectieve afspraak, internationale handel en het internationale monetaire systeem, reizen en mobiliteit, onderwijs, sociale zekerheid, internationale solidariteit, enzovoort enzovoort. Niets minder dan een heel nieuw wereldbeeld en paradigma is nodig.

Deze aspecten zou ik willen aanraken zowel in de fotografische essays als in mijn blog, waarbij ik ook het werk van mensen die al veel hebben gedaan voor het ontwikkelen van nieuwe paradigmata zou willen helpen verspreiden.

A Biosphere Project is een caleidoscopisch project, dat een open verloop kan kennen. In die zin kan het een soort intuïtieve en open creatie worden, die gaandeweg andere vormen kan aannemen.

In eerste instantie een project dat ikzelf opstart in de vorm van een blog en een platform voor essays en fotografische documenten; maar mogelijk ook een startpunt voor ontmoetingen, interdisciplinaire samenwerkingen en daaruit voortvloeiende nieuwe initiatieven.

Het project moet een open, intuïtief en levendig onderzoek worden naar de crisis waar we in verkeren, maar ook naar de mogelijkheden tot groei en ontwikkeling van de mensheid indien we door deze initiatie heen gaan . We kunnen een bétere wereld creëren, een mooiere wereld, een meer rechtvaardige en harmonische wereld.

Aan ons de keuze.

​