
En zo is het in Antwerpen gisteren blijkbaar op één dag van 40 graden naar 18 graden gegaan. Het zal daar wel als een opluchting aanvoelen, maar echt geruststellend is dat ook niet. De klimaatverandering zal ons steeds meer extreme schommelingen en instabiliteit brengen.
Hier in Hongarije krijgen we deze week ook zo’n veertig graden voorgeschoteld. Dat is voor Hongarije niet zò uitzonderlijk of extreem als voor pakweg Londen, waar ze gisteren zowaar een soort stedelijke bosbrand mochten meemaken.
Maar de frequentie waarmee dat hier gebeurt, neemt toe, en het gebeurt ook steeds vroeger op het jaar, in juni al. Dat was vroeger ondenkbaar.
Deze foto is van juli vorig jaar, toen het ook veertig graden was hier. Cheddar had toen zowaar een zonneslag, en we koelden zijn hoofd af met natte handdoeken. Schattig en treurig tegelijk.
Treurig ook om te zien hoe de droogte elk jaar ernstiger wordt. Net zoals in heel Europa.
Een opsomming van onheilstijdingen wordt steeds schrikbarender.
Als we naar het begin van het jaar teruggaan, was er de freak bosbrand in Colorado, in het putje van de winter nota bene, even later gevolgd door een even freak bosbrand in New Mexico. En dan volgt een hele waslijst: bosbranden in onder andere Argentinië, Canada, Siberië, en zowat heel Zuid-Europa nu. De ergste hongersnood in decennia in de hoorn van Afrika, veroorzaakt door een aanhoudende droogte veroorzaakt door de klimaatverandering. Een hongersnood in Afghanistan, ook door een droogte zonder voorgaande. Recordbrekende hittegolven, onder meer in Indië waar enkele maanden geleden aan de grond zestig graden gehaald werd. Recordbrekende overstromingen, vaak in dezelfde landen die met de hittegolven te kampen hadden, zoals Indië. Enzovoort enzoverder.
Jazeker, het huis staat in brand. En zoals ik aangeef in mijn recente tekst hier bij de essays op mijn website (‘Laten we niet meer praten over de klimaatcrisis’) is dit dan nog maar het tipje van de ijsberg: wat we de ‘biodiversiteitscrisis’ noemen is niet minder dramatisch en dreigt ons evenzeer in sneltreintempo over de rand van de afgrond te jagen.
En dan is er de bodemerosie-crisis, de plastic en electronica afval crisis, de migratie crisis, de economische crisis, enzovoort enzoverder. Al deze crisissen zijn met elkaar verbonden en zullen dat nog meer worden. Ik stel dan ook voor dat we dat allemaal samen opgeteld een andere naam geven, want het gaat niet enkel over ons klimaat.
De hitte voelen we allemaal nu, en dat is jammer genoeg een goede zaak: dat zal misschien helpen om ons wakker te doen schieten. Maar er is nog zoveel meer aan de hand. Het verdwijnen van de insecten voelen we niet meteen zo acuut aan, evenmin als het dagelijks uitsterven van planten- insecten of diersoorten, of de jaarlijkse verdergaande uitputting van landbouwgronden door onze intensief gebruik van pesticiden en kunstmest en door het ploegen. Het verdwijnen van vissoorten voelen we niet rechtstreeks (nog niet), evenmin als het verdwijnen van wilde dieren. De ontbossing in de laatste regenwouden overal ter wereld voelen we niet zo aan, noch het verdwijnen van de kelpwouden in de oceanen. En toch hangt dat allemaal samen met wat we nu ervaren: hitte. De planeet heeft koorts.
We gaan allemaal moeten stoppen met wegkijken en hiermee aan de slag gaan. Wat te doen? Ik heb een voorstel van antwoord hier op mijn website, een antwoord dat binnenkort ook een update/vervolg zal krijgen. Dat voorstel vind je ook bij de essays, onder de titel ‘Wat te doen (een lijst)’.