Een nieuw (en oeroud) perspectief
- filipvk
- 15 jul 2022
- 14 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 3 jun
"De belangrijkste beslissing die we maken is of we geloven dat we in een vriendelijk of een vijandig universum leven."
- Albert Einstein
"Het zien en kennen van het universum geeft ons context. Het kan ons ook perspectief geven, perspectief op alle dwaasheid waar we momenteel mee bezig zijn.
Het kan ook dankbaarheid opwekken, diepe dank dat wie we ook zijn en waar we ook vandaan komen en welke ideologieën we ook in ons dragen, het bijzonder is dat we hier zijn."
- Matthew Fox
“En aangezien er geen nieuwe ideeën zullen komen als hun intrede moet overeenstemmen met onze oude ideeën en met wat wij 'gezond verstand' noemen, vraagt dit van de lezer - zoals het van de auteur eiste - een gewillige opschorting van gezond verstand.”
-Norman O. Brown
Het eerste beeld van James Webb Space Telescope, het diepste en scherpste infraroodbeeld van het verre heelal tot nu toe, 'Webb's First Deep Field', toont duizenden sterrenstelsels van cluster SMACS 0723.
Dit deel van het heelal beslaat een stuk hemel dat ongeveer zo groot is als een zandkorrel die iemand op de grond op armlengte houdt.
Foto: NASA, ESA
Beste vrienden,
alvorens ik verder ga met deel twee van het essay 'Laten we niet meer praten over de klimaatcrisis', wilde ik een tekst delen die ik afgelopen week geschreven heb voor de online community New And Ancient Story, een platform opgericht door filosoof en klimaatdenker Charles Eisenstein.
NAAS is een online ontmoetingsplaats voor mensen die op allerlei manieren denken, voelen en exploreren omtrent nieuwe paradigmata die ontstaan in alle domeinen van het menselijke denken en de menselijke ervaring: wetenschap, kunst, psychologie, mystiek, ecologie, nieuwe maatschappelijke projecten, maar evengoed de gewone dagdagelijkse individuele ervaring van het leven in al zijn aspecten.
Centraal in de activiteit in NAAS staat de idee en praktijk van verbindende communicatie en 'reverence', een woord dat maar moeilijk te vertalen valt naar het Nederlands, maar dat te omschrijven valt als een mengeling van 'eerbied', 'respect' en 'erkenning van de sacrale aard van elk mens'. Een praktijk die dus danig verschilt van wat we vaak mogen meemaken op sociale media als Facebook en Twitter.
Wie geïnteresseerd is in verdere informatie over NAAS, kan kennismaken met de algemene opzet en eventueel een aanvraag voor aansluiting vinden door deze link te volgen:
Teksten voor NAAS schrijf ik in het Engels en laat ik in die taal verder leven.
Bij de sectie 'essays' vind je overigens een andere tekst die ik oorspronkelijk voor NAAS had geschreven, namelijk 'Een klein verhaal over mirakels'.
De tekst die nu volgt is niet echt een essay maar een intuïtieve en eerder spontane gedachtenstroom geïnspireerd door een gewoonte die we hebben ontwikkeld met ons hele gezin: als we in ons thuis in een klein dorpje in Hongarije zijn, nestelen we ons vaak na zonsondergang in ligstoelen achterin onze grote tuin, aan de rand van het bos, om naar de sterren en de Melkweg te kijken.
Ik was al van kindsbeen af aan erg geïnteresseerd in astronomie en astrofysica, en op zeker moment droomde ik als jonge tiener van een loopbaan als astrofysicus. Mijn aanleg voor wiskunde was jammer genoeg onvoldoende voor zo’n traject, maar mijn fascinatie met ons heelal is gebleven, en ik blijf graag leren over de meetbare én de on-meetbare aspecten van ons Universum. `
Naar de nachtelijke hemel kijken (waar die nog zichtbaar is) geeft een perspectief dat danig verschilt van het dagdagelijkse referentiekader, en dat hebben we nodig om onze kijk op de convergentie van crisissen op onze planeet anders te kaderen.
Wat de wetenschap ons begint te vertellen over de aard van het Universum verschilt sterk van wat we gewend zijn te denken over dit heelal waarin wij leven en waar we deel van uitmaken.
Dat wordt het onderwerp van een volgende reeks essays waar ik al aan werk, een reeks die onze geloofsstructuur, oftewel onze ‘kosmologie’ onder de loep zal nemen.
Aangezien vele van de ideeën die ontwikkeld worden in takken van biologie, astrofysica, quantumfysica en andere domeinen zòzeer verschillen van wat we tot nu toe meenden te weten, zal ik proberen die ideeën in afgemeten stappen te verkennen.
Een kosmologie of paradigma (of meta-paradigma) is een moeilijk vatbaar iets, omdat heel ons denken zich binnen dat kader afspeelt. Het is niet zo eenvoudig om buiten dat kader te gaan denken, omdat ons wereldbeeld zich doorgaans grotendeels in de blinde hoek van ons bewustzijn bevindt.
Onderstaande tekst is een gedachtenstroom die enkele stappen buiten onze gebruikelijke denkkader zet, maar dan al meteen een grote gelijkenis gaat vertonen met wat de mens het merendeel van zijn bestaan heeft geloofd.
De ideeën die ik hierin aanraak zijn zaken die, hoe vreemd het ook moge klinken, wel degelijk ook aangeraakt worden in wetenschappelijk onderzoek naar een nieuw paradigma voor een nieuwe tijd. Wetenschap en mystiek groeien weer naar elkaar toe, en het is hoog tijd dat dat gebeurt.
Wie met ecologie bezig is, kan niet anders dan aspecten van wat we geloven over de wereld onder de loep te nemen: veel van wat we doen en laten op onze planeet is een rechtstreeks gevolg van wat we grotendeels onbewust geloven over onze wereld en ons Universum. En als we door deze convergentie van crisissen willen gaan, zullen we er goed aan doen enkele van onze diepgewortelde overtuigingen aan een grondig onderzoek te onderwerpen.
In deze tekst komt herhaaldelijk het woord ‘inter-being’ voor, oftewel ‘inter-zijn’. Het is een term oorspronkelijk geformuleerd door de boeddhistische meester Thich Nhat Hanh, en een begrip dat ook centraal staat in het denken van Charles Eisenstein. ‘Inter-being’ duidt op het relationele karakter van het zijn: àlle zijn is inter-zijn, wat wil zeggen dat alles op het diepste niveau verbonden is met alles. Alles wat is, is in essentie doordrongen van, verbonden met en afhankelijk van het bestaan van al het andere dat is. Mijn wezen bestaat doorheen jouw wezen en omgekeerd, en doorheen het bestaan van alles. Dit begrip kan symbolisch of metaforisch opgevat worden, maar ik stel voor het in de meest letterlijke zin op te vatten: dat alles werkelijk één is. En dat is een perspectief dat, eens je het echt internaliseert, een bijzondere verschuiving in waarneming, denken en voelen kan veroorzaken.
Deze intuïtieve erkenning dat alles wat bestaat op het diepste niveau één is, wordt meer en meer in de meest letterlijke zin bevestigt in de nieuwste bevindingen in onder andere biologie en quantumfysica.
Maar dat is dus voor een volgende reeks teksten.
Veel plezier met wat volgt. Het zal bij momenten een stretch vragen in wat je je kan voorstellen als werkelijk.
THE UNIVERSE, REVERENCE, INTER-BEING AND THE DREAM
Hello dear people at NAAS,
That is a mouthful for a title but I would really like to say something about all of the above in what follows.
I was inspired to write this post because of the habit of star-gazing we cultivate in our family, and because of earlier dialogues with several people here in NAAS on the nature of spirit, on not living in the mind and on the nature of death.
How we see those those issues is in my opinion related to how we experience our existence in the Universe and what we believe about the Universe.
So for starters I would like to present to you: my picture of the centre of our Milky Way galaxy!
This is of course not the best picture ever of our home galaxy, I took it with my phone camera a couple of nights ago.
Taking a picture of the Milky Way with a phone camera is a bit silly, like taking pictures of whales at a distance : in the end what you see is a little dark speck in the image that might just as well have been dust on the lens. Not really a great representation of the majestic presence of whales.
So this picture also is but a very meagre representation of how we and our visitors can see and experience the galaxy every cloudless evening and night here in our village in Hungary. Not only because of the limitations of the camera, also because the Milky Way was at this time not at its brightest, as it was just rising above the horizon and as the moon was also shining. The stars and the galaxy are best visible on moonless nights.
The cloud-like shape in the middle of the photograph, slightly brighter than the surrounding space, is the densely star-packed middle of our very own galaxy. It is not a cloud but billions upon billions of stars like our own Sun. The dark streaks crossing it are vast clouds of intergalactic dust blocking the light of parts of the galactic centre, dust that is also the birthplace of new stars.
To the left and right of the galactic centre you see the disc of the galaxy beginning to spread out diagonally across the sky. In a few hours, the galaxy will have risen to the zenith, and the disc or ‘arms’ of the galaxy will spread majestically across the whole night sky.
This view we have from our garden is surely still modest compared to what one can experience in the desert, but it is quite impressive and awe-inspiring even like this.
The garden of our old farmhouse reaches up the slope of a hill that goes all the way to a forest. When we are in the back of our garden, we are also quite high up above the tiny village, and it’s like we’re in the woods, not in the inhabited world at all. Hardly any light pollution here, nor air pollution.
Whenever we are here (we live in Belgium and Hungary) we have our reclining garden chairs positioned in the direction of the galactic centre, and many a clear night you will find us here, gazing up at the mind-blowing spectacle that unfolds every night.
NASA has it’s James Webb telescope which will go ‘live’ tomorrow July 12, but we have our reclining chairs on the hill. It is the cheaper option but it allows for quite a great show also.
When we are here looking at the Universe, I like to let my mind wander over the things I am learning nowadays about the nature of our galaxy and of the Universe.
Cutting edge science is beginning to tell a very different story about the Universe than the story we’re used to. In the new (and ancient!) story, the Universe appears not as a giant machine that operates according to ‘blind’ and indifferent ‘laws of nature’, all just accident and random interaction of stuff. No, the new story is beginning to speak of the Universe being more like a great thought, learning and evolving. In the new story, what we are looking at when gazing at the galaxy here in our garden is not a dead collection of stuff but an organism that is self-aware and evolving...
It is easy to be reverent and in awe here, looking at this incredible sight, all the more so when the realisations sink in as to what you are really looking at.
It is beautiful and magical even without knowing any scientific facts about it, as our ancestors must have been equally or much more in awe than we usually are when looking at nature. They were likely more connected to the Energies of it all, and sensed more how all is enchanted and alive and an expression of the Divine.
Still, adding some scientific data can add to the amazement and the reverence, in my experience.
I’ve had a keen interest in astronomy and astrophysics since childhood, and at one point I dreamed of becoming an astrophysicist. Unfortunately my math skills were far from sufficient for that path, but I like to keep learning about the measurable facts of the Universe as well as about the un-measurable.
So for those of you who are not so familiar with some of the measurable facts, here are some:
The numbers are really incomprehensible: the Milky Way galaxy contains about 400 billion stars, and measures one hundred thousand light years across. The bulge in the middle of the galaxy, which you see in this picture, contains the bulk of the stars in our galaxy, so you’re looking at a hundred or two hundred billion suns here. The galactic centre is about thirty thousand light years away, which means that if I would start travelling in its direction at a speed of 300.000 kilometers per second (the speed of light), it would take me thirty thousand years to get there. It also means that when this light started its journey towards us in our reclining chairs, Homo Sapiens was just beginning to paint on cave walls.
There are not only billions of suns in this picture, also billions of planets and probably even hundreds of millions of Earth-like planets. Regularly new exoplanets (planets orbiting other stars) are being discovered by the Kepler telescope, which was built especially for the purpose of finding Earth-like exoplanets. The count is about 4000 now, all in ‘our neighborhood’. Several of those are Earth-like, meaning rocky planets within the habitable zone of their stars, with the possibility of liquid water being present and therefore the possibility of life similar to life on Earth.
Actually, the star nearest to us, Proxima Centauri at a distance of 4.5 light years, has an Earth like planet in orbit, so our nearest life-harboring neighbour might be really close!
Really close being a relative concept on a galactic scale, of course. If they throw a late night party over there, we’re not likely to loose any sleep over it.
It is now thought that most stars have planets, and that one in every five Sun-like stars has one or more Earth like planets in orbit.
That makes for the likelihood of hundreds of millions of Earth-like planets in the Milky Way galaxy alone. You might be looking at more Earth-like planets than you can imagine here in this picture.
And if Earth-like planets are fairly common, then life is most likely also fairly common. And if life is abundant in the galaxy, then there must be other forms of life out there that have developed advanced civilisations.
Astronomer Frank Drake set out in the nineteen-sixties to calculate the statistic probability of the presence of other civilisations in the Milky Way galaxy. He therefore developed the ‘Drake Equation’, taking in all factors that could influence the origination of life and of a highly advanced civilisation - also the likelihood that this civilisation might destroy itself.
It is quite a complicated equation with lots of factors that can vary wildly, and the equation has undergone adjustments and changes up to this day. But the outcome was and is amazing: our Milky Way galaxy alone might be home to anywhere between one thousand and one million advanced civilisations.
If we take a median number, then we might assume there are about one hundred thousand civilisations in our galaxy alone. You might be looking at tens of thousands of civilisations right in this picture.
I find these thoughts invariably mindboggling, humbling and also comforting: it really doesn’t look like we’re alone.
It gets even crazier if you consider that our galaxy is just a medium-sized one of countless galaxies in the known Universe - the count is at about two trillion now - so if we keep the median numbers there could be as many as one hundred thousand times two trillion civilisations in the known Universe. I don’t know if there is a name for such a number, but it’s certainly A LOT.
And even if we go way below the minimum suggested by the Drake Equation and assume there is on average only one civilisation per galaxy, we’d still be talking two trillion civilisations in our Universe.
Scarcity-mentality is not a defining quality of the Universe, that’s for sure.
And we’re only talking of advanced technological civilisations, leaving out all the countless other forms of consciousness that must be out there, like that of dolphins or dogs and chimps and octopuses or trees or mycellium or...or... and all their counterparts on countless other worlds...consciousness takes endless forms, on an endless number of worlds.
For me, that just makes Reverence the default state whenever I look up at the night sky here. Reverence 2.0
The thought that we are certainly not alone and that most likely the galaxies and the Universe(s) are teeming with life and consciousness, ánd are endowed with a form of consciousness themselves, gives me hope that even if we f**k up here on our planet, surely somewhere else someone is doing better at interbeing.
The idea that there are a gazillion civilisations out there also changes the whole game of interbeing, and takes it to another level. Interbeing 2.0.
If you can still hold such a mindboggling multitude in your imagination. It is truly beyond anything we’re used to perceiving, but it might be (it is in my perception) the way things are.
Will we be in touch some day with some of the life forms out there in the galaxy or the Universe?
For that to happen, we will need to avoid self-destruction, the last but not least factor in the Drake equation.
If we don’t grow up, we might not make it to the Galactic Party.
And to me it seems like, in order to grow up, we would be wise to keep the cosmic perspective in the center of our attention and awareness.
This cosmic perspective puts all of our human concerns in... well, in perspective.
Michael Singer recounts in both his fabulous books on meditation and synchronicity ‘The Untethered Soul’ and ‘The Surrender Experiment’ how he always kept the awareness of our position on a tiny planet hurling through endless space central in his day-to-day awareness, and in similar fashion we can strive to hold this viewpont central in our mind and heart. It is so important to be aware of the cosmic perspective, in order to see our problems and viewpoints and ideas for what they are: highly relative. That does not mean that they are unimportant. There are important things to be concerned with here on Earth, in your life, family, community, country,...But it means that any issue changes in definition, urgency, power and effect if viewed through the lens of our position on a tiny planet in an incomprehensibly vast Universe most likely populated by countless forms of life and of sentience.
The very concept of a ‘country’ for example, becomes somewhat funny, like a phone-picture of a distant whale. What does the glory of a nation mean when viewed from the perspective of our position in the Universe (or the Multiverse)?
Would war be possible when we are really living the awareness of the Universe? I doubt it. Peace is the only possible path considering the larger picture.
One thing does not schrink in my opinion when compared to the size of the Universe: love.
Love is in my perception the central force that keeps it all together, and love for one person is equal to love for the whole Universe. Love is without scale in this sense. The love of one human for one other human is no less than the force that keeps the Mutiverse running.
And how many forms and expressions of love must there be out there in the Universe.
How many versions of love and of resentment, of pleasure and of pain, of community and of loneliness, of war and peace, of separation and of interbeing? How many ways that sentient beings must be growing in consciousness and ultimately in love, until the whole Universe is steeped in love without end or limit. Until all of the Universes in the Multiverse are nothing but love.
That is an image that I find exhilarating.
As I mentioned before, in the new paradigm on the nature of the Universe as it is arising from cutting edge research, it is suggested that the Universe resembles a great thought or dream rather than a machine. And maybe the Universe is the way the Cosmos is thinking, or dreaming... learning about love itself.
A great dream of dancing light and love.
This is the image of our universe as is being presented by what is called 'scientific idealism': the notion that consciousness is the foundation of being, and not matter. This idea, presented by prominent scientists and philosophers like Bernardo Castrup, Fredrico Faggin or Iain McGilchrist, is gaining attention and will become, in my opinion, the basis for a new world view.
More about that in posts and essays to come.
So many things to consider, lying here in our reclining garden chairs in our garden.
All of the above may seem like the result of a slightly hyperactive imagination induced by lying in a garden chair for too long.
The world seems smaller to us, in everyday life. We are not used to keeping the awareness of cosmic matters central in our perception.
We need to go to work, do shopping, take care of the kids, and we fill our minds with worries that mirror the Universe in plenitude and endless variety. The world has schrunk in the human mind, being just a sort of backdrop for our worries and thought-loops.
Can we expand our awareness to include the sense of connectedness to the mindblowing scale and plenitude of all-that-is?
Can we feel how each of us is an indivisible part of this whole incomprehensibly vast and beautiful miracle that we can get a glimpse of whenever we glance up at the night sky? Can we reconnect with the knowledge that the Universe is an evolving thought or dream that we are a part of?
When we’re asleep, we’re part of the Dream of the Universe.
And when we're awake, we’re probably still part of that same Dream.
That’s a nice thought to take to bed.
After we’ve gazed at the stars a little longer.
And with this I wish you a good night’s sleep,
Namaste, be well,
Filip
In deze JWST-opname van Stephan's Quintet zien we vijf sterrenstelsels, waarvan er vier met elkaar interageren. (Het meest linkse sterrenstelsel staat eigenlijk veel dichter bij ons dan de rest van de groep.) De botsende sterrenstelsels trekken aan elkaar en rekken elkaar uit in een zwaartekrachtdans. Dit mozaïek, een compositie van gegevens uit het nabije en midden-infrarood, is Webbs grootste afbeelding tot nu toe. Het beslaat een gebied aan de hemel met een diameter van een vijfde van de maan (gezien vanaf de aarde).
Foto: NASA, ESA
