EEN INTENTIEVERKLARING (Oorspronkelijk verschenen als Facebook post op 3 augustus 2020)
Sommige beslissingen vragen tijd.
De beslissing waar ik nu toe gekomen ben, vroeg anderhalf jaar... maar het is dan ook geen eenvoudige stap om een pad dat 35 jaar lang mijn passie is geweest, te verlaten.
Na vele maanden ‘soul-searching’, en na veel reflectie over de huidige toestand van de wereld (reflectie waartoe deze lockdown zoveel gelegenheid bood), ben ik tot het besluit gekomen om te stoppen met schilderen.
Ik stop ermee, om mijn aandacht volledig te wijden aan de enorme ecologische - en bij uitbreiding sociale, economische, culturele en spirituele - uitdaging waar we voor staan.
Ik stop ermee, tenminste voor een aantal jaren, ik weet niet of ik voor altijd zonder schilderen kan of wil. Ik vermoed van niet.
Maar ik kan nu niet verder zoals voorheen in mijn atelier.
Ruim anderhalf jaar geleden stonden er vele grote doeken klaar en was alles in gereedheid gebracht voor een nieuwe fase in mijn werk.
Na een intense herbronningsperiode van zes jaar, waarbij ik vooral tekende en schilderde op klein formaat (wat vier uitgebreide reeksen tekeningen had opgeleverd), een periode waarin ik me ook helemaal heb ingezet voor het kunstenaarscollectief WorkPlace, voelde ik me klaar om alles wat ik in die jaren had verkend op groot formaat verder vorm te geven.
Maar toen kwam er een kentering.
Door een aantal gebeurtenissen, waar ik later meer over zal schrijven, heb ik een grondige bewustzijnsverschuiving doorgemaakt, en is de realiteit van de alomvattende ecologische ramp waar we voor staan (of liever, die al volop bezig is) met veel grotere kracht binnengekomen.
Ik kan het in deze omstandigheden niet meer verantwoorden voor mezelf om daar afzijdig van te blijven, en al mijn tijd, energie en middelen (naast mijn lesopdracht en mijn gezin) te blijven investeren in mijn atelier, in mijn persoonlijk artistiek parcours, in iets dat vooral mezelf aangaat.
Ik zal dan ook iets proberen bijdragen op een andere manier, hoe minimaal ook.
Ik geloof niet dat alle kunstenaars een gelijkaardige keuze zouden moeten maken, integendeel. De wereld heeft kunst nodig, nu net zoveel als in eender welke periode in onze geschiedenis, of meer dan ooit.
Maar ik voel dat voor mìjzelf een ander pad nu noodzakelijk wordt, voor een bepaalde periode of voor altijd.
Al sinds mijn kindertijd heeft er een soort ‘environmentalist’ geschuild in mij, wachtend op het juiste moment om van zich te laten horen. Gedurende mijn tienerjaren heb ik al een leven als ‘professioneel’ milieuactivist overwogen.
Ik heb nooit spijt gehad van mijn keuze voor kunst, en ik ben vooral via kunst tot mijn huidige inzichten en wereldbeeld gekomen.
Maar ik voel dat een verandering van ‘instrumenten’ nu noodzakelijk wordt voor mij.
Waar deze weg me heen gaat voeren, weet ik nog niet.
Ik zal eerst en vooral een periode van onderzoek beginnen, om verschillende mogelijkheden te verkennen. Zo plan ik een of meerdere blogs en overweeg ik het maken van een fotoboek over de ecologische crisis.
Ook overweeg ik in de toekomst een een aantal reizen in binnen- en buitenland te plannen (zo klimaatneutraal mogelijk) om te pogen de ecologische systeemscrisis, zoals die zich nu al aftekent, in beeld te brengen voor een groter publiek.
Een beeld zegt vaak meer dan duizend woorden, en ik zou dan ook gebruik willen maken van fotografie - een levenslange tweede passie - om de ernst en de hoogdringendheid van de crisis in beeld te brengen.
En verder wil ik natuurlijk ook meer en betere informatie inwinnen over wat ìkzelf nog meer kan veranderen in mijn persoonlijk gedrag, om mijn manier van leven nog meer af te stemmen op het leven van de planeet. Ons persoonlijke gedrag kan en moet veranderen, maar met individuele keuzes gaan we er niet geraken. Teveel van de processen die ons lot bepalen, zijn afhankelijk van keuzes die op nationaal en vooral internationaal vlak moeten gemaakt worden.
Maar zelfs dan is wat nodig misschien vooral een verandering van bewustzijn en voelen in ons allen.
We kunnen er niet op vertrouwen dat de geloofssystemen en machtsstructuren die ons in deze situatie hebben gebracht, ons daar ook weer uit kunnen halen.
En niet alleen worden we uitgenodigd ons persoonlijk én collectief gedrag ingrijpend te veranderen, we staan voor de uitdaging niets minder dan een nieuw wereldbeeld ontwikkelen, een nieuw verhaal van verbinding. Want uiteindelijk zijn de verzamelde ecologische crisissen en de daarmee samenhangende sociale en economische crisissen alle aspecten van één en dezelfde crisis: de crisis in ons bewustzijn, in onze verhouding tot onszelf en onze leefwereld.
Ik zou een toegankelijk beeld willen schetsen van waar we staan (vanuit verschillende gezichtshoeken), en wat onze mogelijke opties zijn, en dit voor een zo breed mogelijk publiek.
Om dat te kunnen doen zal ik eerst en vooral mijn eigen research verderzetten - ik voel en weet dat mijn kennis van een heel aantal onderwerpen nog kan en moet groeien, om iets te kunnen bijdragen aan de stroom van verandering die overal ter wereld aan het ontstaan is. In ieder geval is passief toekijken hoe onze planeet, onze biosfeer, ons thuis en onze moeder voor onze ogen teloorgaan, niet langer een optie voor mij.
Ik geloof dat informatie op zich al een heel belangrijk middel is en zal zijn om het bewustzijn te veranderen inzake de catastrofe die onze habitat aan het vernietigen is. Hoe meer accurate informatie we hebben, des te meer kunnen we andere keuzes maken en andere geloofssystemen creëren.
Daarbij wil ik niet uitgaan van een doemscenario.
We staan er allesbehalve goed voor momenteel, maar de wetenschappelijke gemeenschap houdt ons ook nog steeds voor dat het nog niet te laat is, en dat het wel degelijk mogelijk is om het allerergste scenario te vermijden. Daartoe moeten we wel in actie komen, op een nooit geziene schaal.
Eén van de lessen die we uit de Corona crisis kunnen leren, is dat we wel degelijk in staat zijn tot gemeenschappelijke actie om een wereldramp af te wenden, ook op zo’n nooit geziene planetaire schaal.
Laten we eraan beginnen, om ons huis te redden.